Bas laat ons eerst zijn restaurant nog eens goed bekijken en wijst op de verschillende foto’s en teksten aan de muur. Zijn restaurant is een waar eerbetoon aan de Roosevelt’s. Van alle quote’s die ik zie hangen vind ik die van Eleanor het mooist: “You must do the thing you think you cannot do” (je moet datgene doen waarvan je denkt dat je het niet kan).” Vanaf het restaurant heb je een prachtig zicht op het historische pand waar de ambachtsheerlijkheid nog steeds eigenaar van is en nu het museum is gehuisvest. Het pand is in 1771 gebouwd om als rechtbank te dienen. Als we even later de straat oversteken en de trappen van “Het Regthuys” betreden probeer ik me voor te stellen hoe het er vroeger moet hebben uit gezien. Bas vertelt me dat er een schandpaal voor de deur stond en binnen zien we dat de schandstenen uit die tijd ook bewaard zijn gebleven.
Het huis blijkt binnen zeker zo mooi als de buitenkant maar wat nog mooier is zijn de verhalen die Bas ons vertelt. Zijn kennis over de Roosenvelt’s is indrukwekkend. Het begon allemaal met Claes Martenszen van Rosevelt die samen met zijn vrouw rond 1639 vertrok uit Oud-Vossemeer om zijn geluk te beproeven in het verre beloofde land. Ze kozen voor Nieuw-Amsterdam (het huidige New York). Als Bas begint te vertellen over de nazaten van Claes denk ik telkens weer: “waarom wist ik dit niet?” Zo hoorde ik dat de teddybeer zijn naam dankt aan Theodore Roosevelt. Dit komt blijkbaar doordat hij tijdens een jachtpartij weigerde een berenjong af te schieten. Republikein Theodore werd de 26e president en met 42 jaar zelfs de jongste president van America tot nu toe. Tevens was hij de eerste Amerikaan die de nobelprijs voor de vrede ontving. Dat Theodore een taaie was blijkt wel uit het bijzondere verhaal waarin hij tijdens een presidentscampagne beschoten werd. Hij moest op een belangrijke locatie spreken en het was dankzij zijn dubbelgevouwen, 50-pagina-tellende redevoering (en zijn stalen brillenkoker) dat de kogel “slechts” 76 mm in zijn borstkas verdween. Omdat hij geen bloed hoestte concludeerde hij zelf dat de kogel zijn longen niet geraakt kon hebben waardoor hij eerst zijn speech gaf en daarna pas naar het ziekenhuis ging. De anekdotes rijgen zich aan elkaar en brengen ons natuurlijk ook bij de verre achterneef van Theodore…
Democraat Franklin Delano Roosevelt houdt jaren later de familienaam hoog. Hij werd de 32e en tevens langstzittende president van Amerika (1933-1945). Vier keer werd hij gekozen. Zijn favoriete oneliner was “het enige waarvan men angst hoeft te hebben is de angst zelf.” Hij zorgde na de crisisjaren voor sociale hervorming en leidde America door de tweede wereldoorlog heen. Zijn meest memorabele optreden was op 6 januari 1941. Tijdens het State of the Union-congres deed hij zijn Four-Freedom speach. Kort gezegd vond hij dat elk mens recht had op vrijheid van meningsuiting en godsdienst maar ook dat elk mens recht had op vrijwaring van angst en gebrek. In dat zelfde jaar ondertekenden 26 landen het Atlantic Charter. Het begin van de Verenigde naties. Sinds 1982 worden elk jaar de 4 freedom awards uitgereikt. In de even jaren gebeurt dat in Middelburg (vanwege de Zeeuwse roots van De Roosevelt’s) en in de oneven jaren in New York. Enkele bekende winnaars zijn Dalai Lama, prinses Juliana, Nelson Mandela, Kofi Annan en Angela Merkel.
Theodore en Franklin zijn dus verre neven van elkaar maar Bas vertelt ons dat de brug geslagen werd door Eleanor Roosevelt. Zij was namelijk de dochter van Elliot Roosevelt. En Elliot was de broer van Theodore. Eleanor en Franklin werden verliefd en hun huwelijk maakte haar de langst zittende first lady. Een powervrouw die zeker niet onderdeed voor haar man. Ze was niet alleen betrokken bij het werk van haar man maar vanaf 1921 vertegenwoordigde ze hem ook bij vele besprekingen buiten het witte huis. Franklin leed namelijk aan kinderpolio en belandde zelfs in een rolstoel waardoor reizen steeds lastiger werd. Door haar prominente rol kreeg ze steeds meer invloed en leverde ze een belangrijke bijdrage aan bijvoorbeeld de invoering van het minimumloon en de afschaffing van kinderarbeid. Het is dan ook geen toeval dat Eleanor Roosevelt in 1946 de eerste voorzitter werd van de mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties.
Wow, 3 gamechangers in de wereldgeschiedenis hebben dus hun roots liggen in Oud-Vossemeer!! Het duizelt ons een beetje als we naar buiten lopen. Wat een schat aan informatie ligt hier opgeslagen. We zijn het er snel over eens dat dit geen bejaardenexcursie is maar iets wat interessant is voor alle leeftijden! En wat fijn dat we nu lekker kunnen gaan eten bij Huys van Roosevelt om nog even na te praten en te proosten op onze geslaagde middag en ons toegenomen historisch besef 😉
Love,
Anna